geschreven door Drs. Bart van der Pol (Dierenarts)
Het fokken van honden is een serieuze zaak waar veel voorbereiding aan vooraf gaat. De fokker van een nestje pups is er verantwoordelijk voor dat hij/zij alles heeft gedaan om goede en gezonde pups op de wereld te brengen en kan daarop worden aangesproken. In 2014 is er een rechterlijke uitspraak (vonnis) geweest waarbij een fokker is veroordeeld tot een forse schadevergoeding aan een pupkoper, omdat de fokker niet voldoende informatie had verstrekt over het voorkomen van epilepsie in zijn foklijn. Daarom is het goed dat u zich realiseert wat er allemaal nodig is voordat het zo ver is.
Het is verstandig zich overal goed in te lezen, er zijn veel goede boeken te vinden over kynologie en fokkerij en op het internet is veel informatie te vinden. Ook is het verstandig om zich met de fokker van uw teef in verbinding te stellen en deze van uw voornemen een nestje te fokken op de hoogte te brengen. Een goede fokker zal zich inspannen om u met raad en daad terzijde te staan.
Bij het komen tot een keuze van de reu komen vele zaken aan de orde, zoals:
Exterieur
Natuurlijk is het exterieur van de reu van belang, past het type van de reu goed bij de teef en voldoen zij beiden aan vereiste en benodigde kwalificaties, zoals deze in het Verenigingsfokreglement (VFR) zijn verwoord.
De bedoeling is dat er een nest wordt geboren dat minimaal de kwaliteit van de beide ouders haalt, maar zo mogelijk beter is.
Bedenk dat beide ouders evenveel aan de genetische eigenschappen van de pups bijdragen. Daarom: stap niet in de valkuil door fouten te gaan verdubbelen: combineer nooit twee ouderdieren met dezelfde fout(en).
Karakter
Om een goed beeld te krijgen wat betreft zijn karakter is het van belang de reuen zelf te gaan zien. Dat kan bij de volgende gelegenheden:
- Op tentoonstellingen (in binnen- en buitenland)
- In kennels (met één of meer dekreuen)
- Bij fokkers met nakomelingen van een bepaalde reu
- Tijdens de Kampioenschapsclubmatch van de Vereniging
- Bij de jaarlijkse fokkersdagen van de Vereniging, waar men kan zien wat de invloed van de reu is geweest op het nest
- Bij veldwedstrijden en apporteerwedstrijden
- Bij de eigenaar van de reu thuis
Tijdens deze evenementen kunt u ook kennis maken met andere fokkers en liefhebbers van ons ras en gebruik maken van hun kennis en ervaring.
Verwantschap
Zijn de ouderdieren niet te nauw verwant, zodat de nakomeling een te hoge inteeltcoëfficiënt zullen krijgen, met andere woorden is er sprake van ontoelaatbare inteelt? Veel gegevens over afstamming, inteelt en gezondheid, alsmede exterieur etc., zijn te vinden in het Verenigingsregister dat tegen geringe vergoeding online is in te zien. Daar kunnen ook de inteeltberekeningen opgevraagd worden voor een bepaalde combinatie.
Van groot belang voor het ras is dat de beschikbare dekreuen allemaal gebruikt worden voor de fokkerij! Het liefst allemaal in gelijke mate. Hoewel dat laatste moeilijk haalbaar zal zijn dient dit wel het streven van de vereniging te zijn. Het is een reëel gevaar dat de populatie Drentsche Patrijshonden in de nabije toekomst voor het overgrote deel bestaat uit nakomelingen van slechts enkele reuen, In dat geval zal het welhaast onmogelijk zijn combinaties te maken met een aanvaardbare verwantschapsgraad. Daardoor zal de mate van inteelt onaanvaardbaar hoog worden en kan het voortbestaan van ons ras in ernstig gevaar komen.
Fokkers hebben hierin dus een grote verantwoordelijkheid! Maak gebruik van reuen die nog niet of slechts incidenteel gebruikt zijn als dekreu en beperk u niet tot de bekende kampioensreuen.
Behalve de verwantschap tussen beide ouderdieren is er ook de verwantschap ten opzichte van het ras. Dit is een getal dat aangeeft in hoeverre de reu verwant is aan het gemiddelde van het ras. Hoe lager dit getal, hoe minder verwant en dus belangrijk voor het ras. We hopen in de toekomst deze verwantschap ten opzichte van het ras zelf te kunnen berekenen.
Gezondheid
Het is evident dat de ouderdieren beide in een uitstekende gezondheidstoestand dienen te zijn en er moet worden voldaan aan de gezondheidseisen zoals opgenomen in het VFR. De fokker is verder blijkens eerdere rechterlijke uitspraken verplicht na te gaan hoe het gesteld is met de gezondheid van de directe verwanten c.q. voorouders en nakomelingen. Komen er in de lijnen gezondheidsproblemen voor en zo ja, is het hoogst onverstandig om met de beoogde combinatie te fokken. Het verenigingsregister is hiervoor een onmisbare vraagbaak en bron.
Over het algemeen kan gesteld worden dat ons ras relatief gezond is. HD en PRA komen nog slechts sporadisch voor. V.w.b. Epilepsie blijft het nodig de vinger aan de pols te houden.
Gedragsregels
Tot slot enige gedragsregels voor de eigenaren van de reu en de teef, zoals die in de kynologie gebruikelijk zijn:
Voor de eigenaar van de reu
- Zorg er voor dat de reu op de afgesproken tijd en plaats beschikbaar is en reserveer voldoende tijd voor de dekking
- Zorg voor een schone reu in alle opzichten (controleer oren, geslachtsdelen, enz.)
- Geef de eigenaar van de teef de gelegenheid om een tweede of derde keer te komen
Voor de fokker c.q. eigenaar van de teef
- De teef bezoekt de reu bij een dekking
- Maak tijdig een afspraak voor een dekking en niet op de 10de dag van de loopsheid
- Zorg voor een schone teef in alle opzichten
- Zorg ervoor dat er een ingevulde dekaangifte bij de eerste dekking gereed is voor de ondertekening door de eigenaar van de reu
- Betaal de eigenaar van de reu direct na de dekking (andere afspraken vastleggen)
- Geef de eigenaar van de reu voldoende gelegenheid om de pups te komen bekijken
- Praat tegen anderen met respect over de door u gekozen reu, wentel onvolkomenheden bij de pups niet alleen op de reu af, maar wees wel open bij eventuele (erfelijke) problemen
- Bericht de eigenaar van de dekreu als één van de eersten dat de reu vader is geworden